Foto: Biobased Bouw Revolutie

De stikstofcrisis houdt de Nederlandse bouwsector al geruime tijd in zijn greep. Door strenge milieu-eisen liggen talloze bouwprojecten stil, van woningbouw tot de aanleg van infrastructuur. Deze impasse vraagt om een fundamentele verschuiving in onze bouwmethoden. Biobased bouwen biedt hierbij niet alleen een duurzaam alternatief voor de lange termijn, maar ook een concrete route om de stikstofproblematiek te lijf te gaan en de vergunningverlening weer op gang te krijgen.

De stikstofcrisis: een rem op de bouwsector

De stikstofcrisis wordt grotendeels veroorzaakt door een overschot aan stikstofverbindingen in de atmosfeer, met negatieve gevolgen voor de natuur. De bouwsector draagt bij aan deze uitstoot via bouwverkeer en de productie van materialen. Als gevolg hiervan worden bouwvergunningen steeds vaker vertraagd of zelfs geweigerd, omdat projecten de stikstofnormen in de omgeving van Natura 2000-gebieden overschrijden. De sector snakt naar duidelijkheid en manieren om de impact van bouwprojecten te verminderen, zodat de broodnodige woningbouw kan worden hervat.

Terug in de tijd: bouwen rond 1800

Het is interessant om te zien dat de stikstofproblematiek, en ook de huidige CO2-uitdagingen, het resultaat zijn van industriële processen. Ga je terug naar de bouw van rond 1800, dan zie je een heel ander beeld. De bouw was toen fundamenteel biobased en circulair. Materialen als hout, leem, zand en stro werden lokaal gewonnen en verwerkt met minimale uitstoot. Transport was kleinschalig en de landbouw kende geen kunstmest. De bouw van toen had in essentie al de principes die we vandaag proberen te herontdekken. Het bouwen met natuurlijke, hernieuwbare materialen is dus geen nieuwe trend, maar een terugkeer naar een bewezen methode.

Biobased bouwen: van probleem naar oplossing

Biobased bouwen kan een cruciale rol spelen in het doorbreken van de stikstofimpasse. De oplossing zit in twee belangrijke aspecten:

• Lagere emissies in de keten: De productie van biobased bouwmaterialen, zoals hout, vlas en hennep, heeft over het algemeen een aanzienlijk lagere stikstofuitstoot dan de productie van CO2-intensieve materialen zoals beton en staal. Daarnaast draagt het gebruik van lokale, biobased grondstoffen (het 'van land naar pand'-principe) bij aan het verkorten van transportketens, wat leidt tot minder uitstoot door bouwverkeer.

• Nieuwe verdienmodellen voor de landbouw: De agrarische sector staat centraal in de stikstofdiscussie. Biobased bouwen biedt boeren een nieuw perspectief door de teelt van vezelgewassen te stimuleren. Deze gewassen, zoals miscanthus en hennep, vereisen vaak minder bemesting en dragen bij aan bodemverbetering, wat de stikstofbelasting op de omgeving vermindert.

Samen de impasse doorbreken

Het oplossen van de stikstofcrisis vraagt om een gezamenlijke aanpak van overheid, landbouw en de bouwsector. Door biobased bouwen strategisch in te zetten, kan de bouwsector de ecologische voetafdruk van projecten verkleinen, wat de kans op vergunningen vergroot. Dit creëert niet alleen een duurzame bouwopgave, maar biedt ook concrete oplossingen voor de uitdagingen waar boeren mee te maken hebben. De transitie naar een biobased bouweconomie is daarmee niet alleen een antwoord op het klimaatvraagstuk, maar ook een sleutel tot het weer op gang brengen van de bouw in Nederland.

Deel dit artikel