De provincie Utrecht luidt de noodklok: de overbelasting van het elektriciteitsnetwerk dreigt de realisatie van tienduizenden nieuwe woningen ernstig te vertragen of zelfs te verhinderen. Hoewel de focus vaak ligt op de algemene woningbouwopgave, heeft deze problematiek ook directe invloed op de opschaling van biobased bouwprojecten. Duurzame initiatieven die Nederland klaar moeten maken voor de toekomst, staan hierdoor eveneens onder druk.

Netproblemen: Een hinderpaal voor alle nieuwbouw

De ambitie is om in de provincie Utrecht 87.500 woningen te realiseren tot 2030, maar de helft daarvan loopt gevaar door netcongestie. Zonder snelle ingrepen dreigen zelfs aansluit tops voor kleinverbruikers, waaronder woningbouw. Dit betekent dat ook biobased bouwprojecten, hoe duurzaam en innovatief ze ook zijn, stil kunnen komen te liggen als een essentiële stroomaansluiting ontbreekt.

Concrete voorbeelden van vertragingen zijn al zichtbaar, zoals bij de gebiedsontwikkelingen Smakkelaarsveld en Cartesius in Utrecht. Hier zijn aansluitingen voor commerciële delen of latere fases van woningbouw onzeker. Een wijk zonder essentiële voorzieningen zoals supermarkten of scholen, die ook stroom nodig hebben, is immers niet leefbaar. Dit geldt onverminderd voor een wijk die grotendeels biobased is gebouwd. Ontwikkelaars en gemeenten worden geconfronteerd met onzekerheid over investeringen en planning, want een woning zonder stroom is simpelweg geen woning.

Biobased Bouwen als deel van de oplossing voor de netdruk

Hoewel netcongestie een infrastructuurprobleem is, kan biobased bouwen op termijn bijdragen aan het verlichten van de druk op het net. De inherent lage energiebehoefte van biobased gebouwen speelt hierbij een cruciale rol.

Materialen zoals hout, stro en hennep bieden van nature uitstekende isolatie. Dit resulteert in woningen die minder energie nodig hebben voor verwarming en koeling, waardoor de totale energievraag en daarmee de belasting op het elektriciteitsnet verminderen. De principes van biobased bouwen sluiten naadloos aan bij het netbewust bouwen waar de provincie Utrecht aan werkt. Door woningen te ontwerpen met een minimale energievraag, en waar mogelijk te combineren met lokale energieopwekking (bijvoorbeeld zonnepanelen) en opslag (batterijen), wordt de afhankelijkheid van het centrale net kleiner.

Noodzaak tot samenwerking en innovatie

De uitdagingen van netcongestie onderstrepen de noodzaak voor een gezamenlijke aanpak vanuit overheid, netbeheerders en marktpartijen. De provincie Utrecht roept gemeenten en marktpartijen op om samen op te trekken en de aangereikte tools voor 'netbewust bouwen' te benutten. De huidige onzekerheid vraagt om creatieve oplossingen en een gelijk speelveld voor alle projecten.

De opschaling van biobased bouwen is van vitaal belang voor een duurzame toekomst. Het aanpakken van netcongestie is daarbij een essentiële voorwaarde, waarbij de unieke eigenschappen van biobased bouw juist een deel van de oplossing kunnen bieden voor een efficiënter en minder belastend energiesysteem.

Deel dit artikel: