- lex153
- 9 sep
- 3 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 11 sep
De woningnood is een van de meest prominente thema's in aanloop naar de verkiezingen van 2025, waarbij de standpunten van politieke partijen rond duurzaamheid en de aanpak hiervan sterk uiteenlopen. Zowel de aanpak van de woningbouwopgave als de discussie over de hypotheekrenteaftrek hebben directe gevolgen voor de verduurzaming van de bouwsector.
Politieke visies op de bouwopgave
De politiek is verdeeld over de prioriteiten voor de bouw. Links pleit voor snelle woningbouw in combinatie met hoge duurzaamheidseisen, waaronder circulair, biobased en natuur inclusief bouwen. Zij zien grootschalige renovatie en sloop/nieuwbouw als kansen voor energetische verbetering en het aanpakken van hittestress. Partijen aan de rechterzijde richten zich voornamelijk op bouwsnelheid en betaalbaarheid, en zijn terughoudender met het aanscherpen van duurzaamheidseisen, wat de kans op negatieve milieu-impact vergroot.
Toch is er ook overlap: de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) adviseert dat snellere stappen naar klimaatneutrale bouw, met minder en slimmere materialen en prefab-methoden, cruciaal zijn. Dit toont aan dat innovatie en de inzet van biobased concepten noodzakelijk zijn voor élke partij om de milieueffecten te beperken en het bouwtempo te verhogen.
Standpunten van partijen: een korte analyse
Een overzicht van de standpunten van verschillende politieke partijen op basis van hun verkiezingsprogramma's:
GroenLinks/PvdA en D66: Pleiten voor een sterke koppeling tussen woningbouw en duurzaamheid. Zij willen circulair, biobased en innovatief bouwen verplichten en actief sturen op milieunormen.
VVD, BBB: De focus ligt op versnelling van bouwprocedures en betaalbaarheid. Duurzaamheid is hierbij belangrijk, maar de eisen mogen de bouwproductie niet remmen. BBB pleit voor vereenvoudiging van regels en wil de bestaande duurzaamheidseisen voorlopig niet verder aanscherpen.
CDA, SP, CU en Volt: Leggen een sterke nadruk op sociale en betaalbare woningbouw. Zij willen dit combineren met lokale en landelijke regie op duurzaamheid en streven naar meer klimaatbestendig en circulair bouwen.
PVV, FvD en JA21: Willen de bouw versnellen door de regeldruk rond duurzaamheid en stikstof te stoppen, wat het risico op negatieve milieu- en klimaateffecten vergroot.
Hypotheekrenteaftrek: gevolgen voor markt en duurzaamheid
De discussie over de hypotheekrenteaftrek wordt vooral gevoerd vanuit het perspectief van de prijsstabiliteit en sociale rechtvaardigheid. Critici stellen dat de aftrek bijdraagt aan de prijsopdrijving van woningen, waardoor de huizenmarkt niet langer betaalbaar is voor jongeren en starters. Het afschaffen of afbouwen van de aftrek zou de vraag naar koopwoningen kunnen verminderen, wat de prijzen potentieel kan verlagen. Dit zou de markt een noodzakelijke schok geven om te verschuiven naar een gezondere situatie.
Voor de biobased bouwsector brengt dit een cruciale vraag met zich mee: wat zijn de gevolgen? Als de huizenprijzen dalen, kan er een verschuiving plaatsvinden van dure, traditionele bouw naar meer betaalbare, innovatieve en biobased oplossingen. Het dwingt de sector om slimmer te bouwen, met de focus op compactere, betaalbare woningen waar biobased materialen en prefab-productie een belangrijke rol kunnen spelen.
Daartegenover staan andere financiële prikkels die verduurzaming wel direct aanmoedigen:
Duurzaamheidskorting: Banken en hypotheekverstrekkers bieden steeds vaker een lagere rente voor energiezuinige woningen (label A of hoger), een korting die ook geldt na verduurzaming binnen de looptijd van de hypotheek.
Flexibele leenregelingen: Kopers kunnen extra lenen (tot 106% van de woningwaarde) voor energiebesparende maatregelen, wat verduurzaming direct stimuleert bij aankoop.
Subsidies: Subsidies zoals de ISDE maken duurzame aanpassingen (isolatie, warmtepompen) goedkoper, wat de stap naar duurzaam wonen verkleint.
Het is duidelijk dat de aanpak van de woningnood en de kwaliteit van duurzaamheid sterk afhankelijk zijn van politieke keuzes. Voor een toekomstbestendige en duurzame bouwsector zijn de programma's van de verschillende partijen dan ook van cruciaal belang.
